Op 30 mei 2023 heeft de Eerste Kamer ingestemd met de Wet toekomst pensioenen, waardoor Nederlandse pensioenfondsen hun administratieve processen en IT-systemen ingrijpend moeten gaan veranderen. Tjitsger Hulshoff, voormalig kwartiermaker Wtp bij APG, betoogt[i] dat pensioenfondsen ten behoeve van de implementatie van de Wtp een Middenadministratie – functie zouden kunnen inrichten. Met deze Middenadministratie kunnen zij de noodzakelijke koppeling van de Pensioen- en Beleggingsadministratie realiseren, zonder dat deze deeladministraties zelf ingrijpend veranderd hoeven te worden. De transitie wordt door sommigen “de grootste IT – ingreep in een pensioenstelsel ooit” genoemd.
- Wet toekomst pensioenen (Wtp)
De Wtp zal de basis gaan vormen voor een aantal belangrijke veranderingen in het Nederlandse pensioenstelsel, die uiterlijk 2028 door de Nederlandse pensioenfondsen moeten zijn ingevoerd. Door sommigen wordt de op handen zijnde ombouw van het Nederlandse pensioenstel “de grootste IT – ingreep in een pensioenstelsel ooit” genoemd.
Onder de Wtp nemen we onder andere afscheid van de Defined Benefit regelingen waarin de hoogte van de pensioenuitkering is gebaseerd op de hoogte van het salaris van de deelnemer. In de tweede pijler zal in plaats daarvan aan alle pensioengerechtigden een individueel beleggingspotje worden toegekend, waarbij de hoogte van de pensioenuitkering uiteindelijk sterk afhankelijk zal zijn van de waardeontwikkeling van diens beleggingen. In zekere zin gaan we over van Defined Benefit (DB) naar Defined Contribution (DC).
Sociale partners kunnen onder de Wtp kiezen uit het aanbieden van een Sociale Premie Regeling (SPR) of een Flexibele Premie Regeling (FPR). Voor zover dat nu kan worden beoordeeld zullen sociale partners die de SPR willen aanbieden, de periodieke resultaten door middel van decompositie gaan toewijzen aan de individuele deelnemer. Pensioenfondsen die de FPR willen gaan aanbieden, zullen het pensioenvermogen aan de deelnemers toerekenen door middel van unitisatie.
2. Uitdagingen van de Wtp: koppeling van processen en IT systemen
De overstap van DB naar DC is geen sinecure en vraagt een ingrijpende omslag in denken en werken door de pensioenfondsen.
Omdat de hoogte van het toekomstig pensioen van de individuele deelnemer afhankelijk wordt gemaakt van de waardeontwikkeling van diens beleggingspotje, zullen de processen en de IT-systemen van de Pensioen- en Beleggingsadministratie in het nieuwe stelsel aan elkaar moeten worden gekoppeld. De impact hiervan op de pensioenfondsen is groot.
Inmiddels wordt duidelijk dat veel pensioenfondsen er voor zullen kiezen om (conform de visie van Tjitsger Hulshoff) de noodzakelijke koppeling tot stand te brengen door middel van de inrichting van een Middenadministratie.
In de Middenadministratie komen alle vereiste gegevens bijeen om het pensioenkapitaal van de pensioendeelnemer te berekenen en daarover te communiceren. De unitisatie of decompositie vindt plaats in die Middenadministratie. Daarnaast vormt de Middenadministratie de basis voor het uitvoeren van de beleggingscyclus, die naar verwachting maandelijks wordt doorlopen.
Hoe de Middenadministratie de beoogde koppeling tussen de Pensioen- en Beleggingsadministratie kan ondersteunen, wordt hieronder beschreven.
2.1. De Middenadministratie als Landingplatform voor decompositie onder de SPR
Een belangrijke rol van de Middenadministratie onder de SPR is het fungeren als “Landingplatform” voor gegevens uit de Beleggingsadministratie.
De Middenadministratie draagt zorg voor het snel, betrouwbaar en gecontroleerd per begin van de maand en per maandultimo ophalen, uniformeren en registreren van alle relevante gegevens van de beleggingen van de op dat moment deelnemende pensioengerechtigden.
Op basis van die gegevens kan de waarde van de beleggingsportefeuille van het pensioenfonds per begin en eind van de maand worden uitgerekend.
Het daaruit resulterende perioderesultaat kan daarna, gebruikmakend van afgesproken toedelingsregels, worden gealloceerd naar de individuele deelnemers.
2.2. De Middenadministratie als Landingplatform voor unitisatie onder de FPR
Binnen de FPR kunnen deelnemers van het pensioenfonds (anders dan binnen de SPR) op basis van rendement- en risicovoorkeuren kiezen voor een eigen, specifieke beleggingsmix.
Die beleggingsmix wordt per deelnemer vertaald naar een individueel beleggingspotje met beleggingsfondsen.
Binnen de FPR draagt de Middenadministratie eveneens zorg voor het snel, betrouwbaar en gecontroleerd ophalen, uniformeren en registreren van alle relevante gegevens van de beleggingsportefeuilles van de aangeboden beleggingsfondsen.
Op basis van de opgehaalde informatie kan vervolgens per beleggingsfonds de Net Asset Value (NAV) worden bepaald.
Door deze NAV te delen door het, op dat moment uitstaande aantal units (zoals vastgelegd in de Pensioenadministratie) kan in de Middenadministratie de marktwaarde van de individuele beleggingspotjes worden bepaald, worden verwerkt in de Pensioenadministratie en worden gecommuniceerd met de deelnemer.
2.3. Herbalancering, Trade Order Management en Reconciliatie
Zoals gezegd, vormt de Middenadministratie ook de basis voor het uitvoeren van de beleggingscyclus, die (naar verwachting) maandelijks zal worden doorlopen.
Een belangrijke taak voor de Middenadministratie onder de FPR is het zorg dragen voor de periodieke herbalancering van de beleggingen in de potjes van de individuele deelnemers.
Deze herbalanceringen zijn noodzakelijk omdat elke maand premies worden ingelegd, pensioenuitkeringen wordt gedaan en/of omdat veranderingen in de marktwaarde van de beleggingen daartoe aanleiding geven.
De Middenadministratie kan zorg dragen voor de uitvoering van deze herbalanceringen door aan- en verkoopinstructies door te geven aan de vermogensbeheerder van het pensioenfonds. Deze draagt op zijn beurt zorg voor de uitvoering van de transacties in de markt.
Om de juistheid en volledigheid van de gegevens in de Middenadministratie te kunnen waarborgen, dienen binnen de Middenadministratie alle aan- en verkooptransacties te worden gereconcilieerd met de aan- en verkoopnota’s van de vermogensbeheerder.
2.4. Middenadministratie verzorgt de communicatie met de deelnemer
Een laatste belangrijke rol van de Middenadministratie is het verzorgen van de communicatie met de deelnemer.
De Middenadministratie kan voor dit doel een Client Portal aanbieden. Via deze portal kunnen deelnemers mutaties (zoals in- en uitdiensttreding, veranderingen in hun risicoprofiel, onttrekkingen van gelden, etc.) doorgeven aan het pensioenfonds.
Daarnaast kunnen deelnemers via de Client Portal inzage krijgen in de omvang, samenstelling, rendement en risicoprofiel van hun beleggingspotje.
Grafisch:
3. Het platform van FA Solutions: de ideale IT – oplossing voor de Middenadministratie
DNB heeft in haar rapportage over de derde WTP-monitoringsuitvraag (2023-Q1) laten weten dat bijna één op de drie pensioenfondsen medio 2023 nog geen gesprekken heeft gevoerd met uitbestedingspartijen over de manier waarop de Beleggings- en Pensioenadministratie onder Wtp moet worden gekoppeld.
In die uitvraag heeft ongeveer de helft van alle pensioenbestuurders (49%) aangegeven dat zij (naast een aantal andere zaken) het ontbreken van de juiste informatietechnologie een mogelijk knelpunt achten voor het leggen van de koppeling tussen de Beleggings- en de Pensioenadministratie.
FA Solutions (www.fasolutions.com) heeft alle technologie in huis voor het realiseren van de koppeling van Pensioen- en Beleggingsadministratie. Zowel voor de SPR alsook voor de FPR.
Het platform van FA Solutions is cloud-native, SaaS, draait op microservices, dekt alle denkbare assetcategorieën en valutasoorten af en is gebouwd op één transactie-gebaseerde database. Daardoor kan het systeem voor de Middenadministratie als single source of truth fungeren.
Het FA Platform heeft een open architectuur waarmee pensioenfondsen en pensioenadministrateurs door middel van API’s op eenvoudige wijze de koppeling kunnen leggen met de andere administraties binnen hun IT-ecosysteem.
De hosting van het FA Platform wordt verzorgd door Microsoft Azure. Het beheer en het onderhoud van het platform gebeurt door / staat onder toezicht van FA Solutions.
Overweegt u als pensioenfonds / uitvoerder / IT – provider om een Middenadministratie in te richten? Bent u anderszins geïnteresseerd in de oplossingen van FA Solutions? Bel of mail voor een afspraak. Telefoon: 06-551.20.366. Mail: roger.bastings@fasolutions.
[i] T.J.B. Hulshoff RBA heeft in april 2023 op persoonlijke titel het rapport “Waarom de Wtp om een middenfunctie vraagt” gepubliceerd. Het rapport kan via de website van Caceis (www.caceis.com) worden gedownload.
